my visakhapatnam

అరవైమూడు ఆగస్టులో నేను విశాఖపట్నం వచ్చాను.అంటే అంతకుముందు రాలేదనికాదు. విశాఖతో నా చిన్నప్పటినించీ అనుబంధం ఉన్నదే. మా చిన్నాన్నగారు యూనివర్సిటీ లైబ్రరీలో ఉద్యోగం చేసేవారు. ఆయనతో కలిసి యేడెనిమిదేళ్ళవయసులో లైబ్రరీకి వెళ్ళిన మొదటిసారే అక్కడ పెద్దపెద్ద పుస్తకాలు చదువుతున్న స్కాలర్లని చూసి యెప్పటికైనా నేనూ ఇక్కడ చదివి పరిశోధనలు[ అంటే యేమిటో తెలీకపోయినా యేదో చెయ్యాలని భావన] చెయ్యాలనే కోరికపాతుకుపోయింది.అది చెయ్యగలిగినందుకూ తరువాతకూడా కొనసాగించగలిగినందుకూ నాకు చాలా సంతృప్తేకలిగింది.అప్పట్లో లైబ్రరీ ప్రస్తుతం యూనివర్సిటీ ప్రెస్ ఉన్నచోట ఉండేది.ప్రస్తుత విషయానికొస్తే 63 లో వచ్చినతరువాత ఇదే నా వూరయింది.పధ్ధెనిమిదేళ్ళ వయసునించి అరవైరెండేళ్ళదాకా నేనెంత యెదిగానో యెంత మారానో విశాఖ కూడా అంత యెదిగింది. అయినా నేను అశోక్ నే అయినట్టుగానే విశాఖ కూడా వ్యక్తిత్వం పెంచుకుంది గాని మారలేదనే నాకనిపిస్తుంది.యే మనిషి జీవితంలోనైనా వివిధ స్థాయిలుంటాయి. 63 కి ముందు విజయనగరంలో నేనెన్ని చేసినా యేం చేసినా మా అమ్మానాన్నల కొడుకుగానే. నాకంటూ ప్రత్యేకత అప్పటికి లేదు. విశాఖ వచ్చిన మొదటి సంవత్సరమూ కొంత అలానే గడిచింది. మా తల్లిదండ్రుల సహాధ్యాయులెందరో ప్రొఫెసర్లగానూ ఇతరత్రానూ ఇక్కడ వుండడం ఒహో నువ్వటొయ్ అంటూ పలకరించడం జరిగేవి. నెమ్మదిగా నాకంటూ ఒక వ్యక్తిత్వం నేనేంచేస్తున్నానో దానికి నేనే జవాబుదారీ అన్న బాధ్యత పెరిగేయి. 66లో నేను రిసెర్చ్ కి చేరే సమయానిక్ నాకు ఒక గుర్తింపూ స్థాయీ తెచ్చుకోగలిగాను . అప్పటినించీ మూడో దశ.

dabbuludabbulu

విజయనగరం జ్ఞాపకాల్లో క్రికెట్ సంబంధితాలు కొన్ని. సర్ విజ్జీ అనబడే విజయానంద గజపతిగారు క్రికెట్ లోకానికి చిరపరిచితులు. ఆయన పి వి జి రాజు గారికికి పినతండ్రి. వారణాసిలో వుండేవారు [వున్నప్పుడు]. ఆయన్ని కాశీ రాజు గారని పిలవడమూ కద్దు. విశాఖ పార్లమెంటు మెంబరు గా వున్నారు.[విజయనగరం చాలారోజులు విశాఖ స్థానంలో భాగమే.] ఆయనకి రాజకీయాల్లో ఆసక్తి లేకపోయినా రాజు గారు కదామరి. ఆయన పూర్వీకుల వూరికి వచ్చి కోటలో బస చేసినప్పుడు క్రికెట్ ఆడే కాలేజ్ కుర్రాళ్ళందరినీ పిలిచి ఒక ఆట ఆడించి చూసి వెళ్ళే వారు[కాలేజ్ కైనా రాందే క్రికెట్ గురించి తెలిసినవాళ్ళు ఆ రోజుల్లో వుండేవారు కాదు] రాజభోజనాలు తినడం కోసం అందరూ చేరే వాళ్ళం. అలాంటి ఒక రోజు వాన పడింది. ఆట లేదుగా మరి. రాజావారు కారెక్కి కోటకి వెళిపోయేరు. భొజనాలు మాత్రం రెడీ. ఆయనంటే కారులో వూరేగారు కాని మేం తడుసుకుని యేం వెళ్తాం . అక్కడే పెవిలియన్ అనబడే అయోధ్య మైదానపు ముందు భాగంలో కూర్చుని కబుర్లు చెప్పుకుంటున్నాము. మాటో పాటు ఒక పెద్ద రాజు గారు కూడా ఉన్నారు.ఆయన పేరు చెప్పను. మాకన్నా పెద్ద వారు, తరువాతి కాలంలో విద్యారంగంలో అనేక ప్రముఖ పదవులని అలంకరించేరు. ఆయన కాళ్ళు సాగదీసుకుంటా అని లేచి కొంచెం పచార్లు సాగించేరు.వాన కదా ఆక్సిడెంట్లు సహజం. జారిపడ్డారు. తొందరగానే లేచి సర్దుకున్నారు. కాని కొందరికుండే కోతిబుధ్ధి నిరంతరం వుంటూనే వుంటుంది కదా. మాధవరావు అప్రయత్నం గానే రాజుగారూ డబ్బులు డబ్బులు అని అరిచినట్టు అన్నాడు. అంత పెద్దమనిషీ మళ్ళీ మోకాళ్ళమీద కూచుని పాకుతూ యేవీ యెక్కడ అని వెతుకుతుంటే మా మొహాలు మీరు ఊహించుకోగలరుకదా. దరిమిలా అనేక మీటింగుల్లో ఆయనతో పాటు కూర్చున్నప్పుడల్లా ఈ ఘట్టం గుర్తుకిరావడమూ నవ్వాపుకోడానికి విశ్వప్రయత్నమూ చెయ్యాల్సి రావడమూ వేరే సంగతి.

apputachchu

మిత్రులందరూ ముఖ్యంగా రాజెంద్రప్రసాద్ గారు నన్ను క్షమించాలి. 1962 కి 1982 అని టైపుచేశాను.ఇదే శాస్త్రీ మేమూ అందరమూ విశాఖ ఎబ్డెన్ క్రికెట్ టోర్నమెంటు కి ఆ రోజుల్లోనే వెళ్ళాము. శాస్త్రి నీటుగా టక్ చేసి బెల్టు బిగిస్తుంటే మాధవరావు వొరేయ్ అది నడుము రా హోల్డాలు కాదు మరీ అంత బిగించి కట్టకు అని అరిచేడు.

dharmayudhdham

ఒక నెల దాటాక మళ్ళీ మిత్రుల్ని కలుస్తున్నాను. ఈ నెలలో మా పెద్దబ్బాయి ఈ వూరినించి రిలొకేట్ అవడం ఒక కారణమయితే కోడలూ మనవడి బాధ్యత కూడా కొంత కారణం. విజయనగరం గురించి ఇంక ప్రత్యేకంగా గుర్తు తెచ్చుకుని రాయడంకన్నా విశాఖకి దూకడమే బాగుంటుందని భావన. ఈ లోగా మా శాస్త్రి గురించి ఒక మాట. శాస్త్రి మా కన్నా ఒక సంవత్సరం సీనియర్. బి యే చదివే వాడు. మా వూరిలో పెద్ద లాయరు గారి అబ్బాయి. మాకిద్దరికీ క్రికెట్ గ్రౌండు మీదా వరహాలు ద్వారానూ పరిచయం. మేం బి ఎస్ సీ చదివే రోజులంటే 1982 చైనా యుధ్ధం రోజులు. రోజూ రేడియో లో యుధ్ధం వార్తలు వచ్చేవి.శాస్త్రీ వాళ్ళింట్లో ఒక రోజు వార్తలు అందరూ శ్రధ్ధగా వింటుంటే వాడికి అనుమానం వచ్చింది.నిన్న రాత్రి అని వార్తల్లో యేదో చెప్పారు. వాళ్ళ నాన్న గారినే అడిగాడు.నాన్నా రాత్రి పూట కూడా యుధ్దం చేస్తారా అని. ఆయన కూడా అంతే సీరియస్ గా లేదురా నాన్నా ధర్మయుధ్ధం. ఆరింటికల్లా శంఖం వూదేస్తారు అని చెప్పారు. అవాక్కవడం శాస్త్రివంతూ నవ్వుల్ని ఆపుకోడం మా వంతూ

hindiitelugu

హిందీకి అంతగా ప్రాచుర్యం లేని వూళ్ళలో హిందీ సినిమా చూడడం ఒక తమాషా అనుభవం.ఒక సారి విజయనగరంలో ముఘల్ యె ఆజం సినిమా చూస్తున్నాము. మొదటిసారి రిలీజయినప్పటి సంగతి. పృధ్వీరాజ్ కపూర్ గంభీర కంఠంతో తహ్ లియా అని గర్జించాడు. మా ముందు కూర్చున్న ఇద్దరిలో ఒకడు యేటన్నాడురా అని అడిగేడు. యేట్నేదురా అని విదిలించుకున్నాడు రెండోవాడు. సందేహం తీరకపోతే మనసూరుకోదు కదా ! మళ్ళీ అడిగేడు. యేటన్నాడురా అని. ఈ సారి కొంచెం అసహనంగా. మరేట్నేదురా , ఆళ్ళందర్నీ దెం......మన్నాడు!!! ఇలాగే మరోసారి వో కౌన్ థీ చూస్తున్నాము. సినిమా అయిపోయే దగ్గరిలో మా ముందువాడు అతిసంతోషంగా అదీ అని అరిచేడు. పక్కవాడితో చెప్పాడు. తెలిసిపోనాదిరా . ఈ బొమ్మలో సాధనా డబల్ ఫొటో యేసినాది.

narayanamurty

సారధి ఒక స్పెసిమెన్ అయితే నారాయణమూర్తి మరోటి. వాడి నాన్నా విజయనగరంలో పేరున్నాయనే. పెద్ద డాక్టరుగారు. సహజంగానే మాకు బాగా తెలిసిన కుటుంబం.మేధకుడు అన్న మాటకి ప్రాణం పోస్తే నారాయణమూర్తి అవుతాడని అందరూ అనే వాళ్ళు. నాకు మాత్రం అది నచ్చలేదు. అదే నిజమయితే పరీక్షలెలా పాసవుతాడు?కాలేజ్ దాకా యెలా వస్తాడు?కాలేజ్ కి వచ్చినాగాని వాడి ఇష్టాలు మారలేదు. బాధ్యతలూ అబ్బలేదు[ నాకో పెద్ద బాధ్యత యేడిచినట్టు ఆ వయసులో అందరమూ అంతే కదా!] కాని నారాయణమూర్తి కొంచెం స్పెషలే. యెందుకంటే సారధి లాగానే వాడూ ఒక పరీక్ష రోజున ఎనిమిదిన్నరకల్లా వెళిపోదామనుకున్నాడు.వెళ్ళనివ్వకపోతే యేం చేస్తాడు మరి. పాపం సీటు లోనే కూర్చున్నాడు. అరగంట కూర్చోవాలి కదా. తోచద్దూ... కొంచెంసేపు బెంచి మీద టైపింగు చేసాడు. టట్టటట్ట అంటూ. మేమందరమూ కూడా శృతి కలుపుతామేమో అనే అనుమానం వచ్చేక వాణ్ణి ఆపారు.ఇంకేం చెయ్యాలి? కొశ్చన్ పేపరు దొరికింది. రెండు ముక్కలు చేశాదు. ఒక్కొక్కదాన్నీ మడిచి ఆరోలు చేశాడు. ఒకటి నామీదకి విసిరాడు. నేను పక్కన పెట్టాను. ష్ ష్ అని పిలిచాడు. మళ్ళీ ఇమ్మని సైగలు చేశాడు. సరే అని నేను వాడి మీదకి విసిరాను. నేను విసిరింది ఇంకోడి మీదకి వెళ్ళి పడింది. యేమంటారు. ఇద్దరూ పెద్ద డాక్టర్ల పిల్లలు. ఒకడికి కాపీ తో పని లేదని అందరికీ తెలుసు. ఇంకోడికి పరీక్ష యేమయినా పరవాలేదు. పనిష్మెంటిచ్చే కేసు కాదు. ఇక భరించలేక వాణ్ణి పంపేశారు. మేం ప్రశాంతంగా పరీక్ష రాసుకుని పదకొండింటికి రౌండ్ మహల్ మెట్లు దిగి కిందకి వచ్చేసరికి మా కంట పడ్డదేమిటి. అత్యంత యేకాగ్రతతో ఇద్దరు మూడో క్లాసు కుర్రాళ్ళతో నారాయణమూర్తి గోలీలాడుతున్నాడు. నాకెంత ఆనందం కలిగిందో చెప్పలేను. నా గుండెల్లోతున దాగివున్న కోరిక వాడైనా తీర్చుకున్నందుకు. యెవరు మేధకులు. మనసులో యే కోరిక వున్నా అణగతొక్కి మరీచిక[కాదేమో లెండి] వెంట పడే వాళ్ళా? నారాయణమూర్తా?

saradhi

సారధి విజయనగరంలో ఒక ప్రముఖ లాయరు గారి అబ్బాయి. మేము బి ఎస్ సీ కి వచ్చేటప్పటికి కొన్ని సంవత్సరాలముందునించే అతను బి యే చదువుతున్నాడు. ఈ మధ్య అదేదో సినిమాలో సీనియర్ పేషెంటు జూనియర్ డాక్టరు లాగన్నమాట. నిలువెత్తు మనిషి ఉంగరాల జుత్తు పెద్ద మీసాలు యెర్రటి కళ్ళు నోట్లో యెప్పుడూ కారాకిళ్ళీ కానీ అతన్ని చూస్తే ఆప్యాయతే కానీ భయమూ జుగుప్సా లాంటివి యెవరికీ కలిగేవి కావు. అతను కాలేజికి ఫీజెందుకు కడుతున్నాడో అప్పుడప్పుడు కాలేజికి యెందుకు వస్తున్నాడో కూడా అర్ధం కాని[లేని?] సంగతి. ఒకసారి దసరాల సమయంలో [విజయనగరం పక్క దసరాకి బొమ్మలకొలువు పెడతారు} రౌండ్ మహల్ ముందు గాలరీలో వరసగా గ్రూపు ఫొటొలాగ బెంచీలు వేసి విద్యార్ధులందరూ కొలువు తీరి మధ్యలో సారధిని కూర్చొబెట్టి అమ్మాయిలు కాలేజికి వస్తుంటే చూడాలి చూడాలి అని కేకలు వేశారు. వాళ్ళు నవ్వుకుంటూనే వెళిపోయారు. సారధికి అప్పటికే పెళ్ళయి ఇద్దరు పిల్లలు కూడా వుండేవారు. అనధికారికంగా ఇంకో భార్య[లు] ఉన్నట్టు అనుకునేవారు. అల్లాంటి సారధికి ఫైనల్ బి య్యే పరిక్షలవుతుండగా ఒక పరీక్షరోజు పొద్దున్నే తొమ్మిదింటికి ఇంటర్వ్యూకి రమ్మని పిలుపొచ్చింది.టంచనుగా ఎనిమిదిన్నరకల్లా లేచి పేపరు పట్టుకుని ఇన్విజిలేటరు దగ్గరకి వెళ్ళి పేపరు ఇచ్చేసి వెళ్ళిపోబోయాడు. ఆ సంవత్సరమే పరీక్ష ప్రారంభమయిన గంటన్నరదాకా ఎవరూ బయటకి వెళ్ళకూడదనే రూలొచ్చింది. ఇన్విజిలేటరు హిస్టరీ మాస్టారు రంగారావు గారు.పూర్తిగా అయిదడుగులు కూడా వుంటాడో లేదో అనిపించే మనిషి. పేపరు తీసుకోనన్నారు. తీసుకోండీ అని ముద్దులు కురిశాడు సారధి. కుదరదంటే కుదరదని కరాఖండీగా తేల్చి చెప్పారు మాస్టారు.తీసుకోరా అని మళ్ళీ అడిగాడు. తీసుకోను అని మల్లీ చెప్పారు. తీసుకోరా అని మళ్ళీ అడిగాడు. తీసుకోను అన్నారు. అయితే మానీండి అని పేపరు మడిచి చంకలో పెట్టుకుని వెళ్ళిపోయాడు సారధి. లెక్కకో ఆన్సర్ షీటు తక్కువ రావడం దాని తరవాత వసంతరావు వెంకటరావు గారి చిందులు ఉగ్ర రూపం అన్నీ గుర్తు తెచ్చుకుని గజగజలాడిన [రోజులలాంటివి మరి ] రంగారావు గారు వెనక పరిగెత్తి వెళ్ళి పేపరు ఇమ్మని సారధిని ప్రాధేయ పడ్డారు. ఇందాకే తీసుకో వచ్చుగా అని విసుక్కుంటూ పేపరిచ్చి వెళ్ళిపోయాడు.